Τα ξημερώματα της Τετάρτης 17 Απριλίου, μια μικρή ομάδα φοιτητών έστησε τις σκηνές τους στο πανεπιστήμιο Columbia, διαδηλώνοντας κατά της ισραηλινής δράσης στη Γάζα.
Οι φοιτητές καλούσαν το πανεπιστήμιό τους να σταματήσει να συνεργάζεται με εταιρείες που θεωρούν ότι υποστηρίζουν τον πόλεμο στο Ισραήλ. Το έκαναν όταν η Minouche Shafik, πρόεδρος του Columbia, έφτανε στο Καπιτώλιο για να αντιμετωπίσει το Κογκρέσο για τα φαινόμενα αντισημιτισμού στην πανεπιστημιούπολη και την αντιμετώπισή τους. Σε σχεδόν τέσσερις ώρες ανάκρισης εκείνη την Τετάρτη, υπερασπίστηκε τις ενέργειες που είχε ήδη κάνει. Οι φοιτητές είπε, «λάμβαναν το μήνυμα ότι οι παραβιάσεις των πολιτικών μας θα έχουν συνέπειες».
Το επόμενο απόγευμα, η πρόεδρος του Columbia πήρε μια απόφαση που πυροδότησε ένα κύμα διαμαρτυρίας σε πανεπιστήμια σε όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ. Πολλοί φοιτητές έστησαν σκηνές και αρνούνταν να φύγουν. Κατά την αστυνομία είχαν δημιουργήσει «παρενοχλητικό και εκφοβιστικό περιβάλλον» για πολλούς από τους συμφοιτητές τους.
Συλλήψεις φοιτητών στα πανεπιστήμια
Έστειλε την αστυνομία και αμέσως μετά, μέλη της, φορώντας τον ειδικό εξοπλισμό για τις αναταραχές, συνέλαβαν περισσότερους από 100 φοιτητές.
Αυτή ήταν η πρώτη φορά που έγιναν μαζικές συλλήψεις στην πανεπιστημιούπολη του Columbia μετά τις διαδηλώσεις του πολέμου στο Βιετνάμ, πριν από σχεδόν 5 δεκαετίες. «Ήταν ένα σοκ για όλους μας», είπε η Ρασίντα Μουσταφά, διδακτορική φοιτήτρια. «Ήμουν δύσπιστη αλλά ένιωσα σαν να ήταν ένα κάλεσμα για δράς». Η οργή των φοιτητών ήταν άμεση. Την επόμενη μέρα, μία άλλη διαμαρτυρία ξεκινούσε σε ένα άλλο πανεπιστήμιο.
Αυτή ήταν πιο μαζική και είχε και ομάδες περιφρούρησης στην πύλη που παρακολουθούσε τους εισβολείς.
Την επόμενη μέρα ακολούθησε νέα διαμαρτυρία σχεδόν 112 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Columbia, στο Πανεπιστήμιο του Yale στο Κονέκτικατ.
Στα μέσα αυτής της εβδομάδας, ακολούθησαν διαδηλώσεις σε δεκάδες πανεπιστημιουπόλεις σε όλη τη χώρα και το κύμα οργής επεκτάθηκε παντού. Η αστυνομία των ΗΠΑ ανακοίνωσε το Σάββατο ότι τερμάτισε μια άλλη διαδήλωση στο πανεπιστήμιο του Northeastern στη Βοστώνη, συλλαμβάνοντας περίπου 100 άτομα.
Οι φοιτητές τoy Columbia έχουν ξεκινήσει ένα εθνικό κίνημα. Ο θυμός των φοιτητών για το πώς το Ισραήλ πολεμά του εναντίον της Χαμάς έχει εγείρει γεμάτα ερωτήματα για τους επικεφαλής των πανεπιστημίων, οι οποίοι ήδη παλεύουν με σκληρές συζητήσεις γύρω από το τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή.
Πώς εξισορροπούν το δικαίωμα στη διαμαρτυρία και την ελευθερία του λόγου με την ανάγκη προστασίας των άλλων φοιτητών; Πότε στέλνουν την αστυνομία για την επιβολή των πανεπιστημιακών πολιτικών, γνωρίζοντας ότι οι σκληρές κινήσεις θα μαγνητοσκοπηθούν και θα εμφανιστούν αμέσως σε εκατομμύρια μέσω social media;
Στο Yale, η αστυνομία έφτασε στον χώρο της διαμαρτυρίας στην καρδιά της πανεπιστημιούπολης τις πρώτες πρωινές ώρες της 22ας Απριλίου καθώς πολλοί φοιτητές κοιμόντουσαν ακόμη. Σχεδόν 50 φοιτητές συνελήφθησαν όταν αρνήθηκαν να φύγουν. «Ήρθαν πολύ γρήγορα και χωρίς καμία προειδοποίηση και ξεχύθηκαν στην πλατεία», είπε ο Κρισάτο Κιμούρα, φοιτητής νομικής, από το New Haven.
«Το να βλέπεις μια στρατιωτικοποιημένη δύναμη, που προσκλήθηκε από τη διοίκηση του Yale να έρχεται στην πανεπιστημιούπολη, ήταν πολύ ενοχλητικό», πρόσθεσε. «Διαμαρτυρόμασταν ειρηνικά».
Οι πανεπιστημιουπόλεις των ΗΠΑ αποτέλεσαν σημείο ανάφλεξης για τις πολεμικές διαδηλώσεις στη Γάζα από τότε που η Χαμάς επιτέθηκε στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου. Από τότε περισσότεροι από 34.000 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους γυναίκες και παιδιά, έχουν σκοτωθεί στη Γάζα, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, που ελέγχεται από τη Χαμάς.
Εντείνονται οι διαδηλώσεις
Όμως, τις τελευταίες 10 ημέρες έγιναν οι πιο έντονες και εκτεταμένες διαδηλώσεις των τελευταίων έξι μηνών στις ΗΠΑ. Οι εντάσεις που σιγοβράζουν ξέπσασαν μετά την εκκαθάριση στο Columbia- ακολούθησαν συγκρούσεις και συλλήψεις και σε άλλες πανεπιστημιουπόλεις.
Στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν, αστυνομικοί -μερικοί έφιπποι- εμπόδισαν εκατοντάδες φοιτητές να καταλάβουν χώρο του πανεπιστημίου την Τετάρτη. Στο Πανεπιστήμιο Emory στην Ατλάντα, μια καθηγήτρια έγινε viral όταν αστυνομικός την έριξε στο έδαφος και της έβαλε χειροπέδες την Πέμπτη.
Οι φοιτητές που διαμαρτύρονται καλούν τους προέδρους των πανεπιστημίων να «εκχωρήσουν» τα σχολικά κεφάλαια από εταιρείες που θεωρούν ότι συνδέονται με τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα, διακόπτοντας τους δεσμούς με το ισραηλινό ακαδημαϊκό ίδρυμα και επίσημα να ζητήσουν κατάπαυση του πυρός.
Ορισμένοι Εβραίοι φοιτητές και καθηγητές από την άλλη έχουν πει ότι φοβούνται για την ασφάλειά τους. «Οι φοιτητές έχουν δικαίωμα να διαμαρτυρηθούν», είπε καθηγητής πολιτικών επιστημών στo Columbia.
«Αλλά δεν έχουν το δικαίωμα να διαμαρτυρηθούν με τρόπο που να κάνει τους άλλους φοιτητές να αισθάνονται ότι υφίστανται διακρίσεις ή bullying». Σε συνεντεύξεις αυτή την εβδομάδα, Εβραίοι φοιτητές σε πολλές πανεπιστημιουπόλεις μίλησαν για περιστατικά που τους έκαναν να νιώθουν άβολα, από φωνές και πλακάτ που υποστηρίζουν τη Χαμάς, μέχρι διαμάχες και απειλές.
Οι απειλές και η άλλη πλευρά των φοιτητών
Ο Eli Kia, ένας 22χρονος Εβραίος φοιτητής στο USC, είπε ότι οι διαδηλώσεις του έχουν προκαλέσει συνεχή ανησυχία και φόβο. Έχει αρχίσει να κρύβει ένα αστέρι του Δαβίδ που φοράει. «Υπάρχει αυτή η δεύτερη σκέψη όταν περπατάς στην πανεπιστημιούπολη "σε τι θα μπω;" και "τι αντιμετωπίζω;" και "ποιος θα με κυνηγήσε;"».
Οι αρχές του Northeastern University δήλωσαν ότι ορισμένοι από τους διαδηλωτές είχαν χρησιμοποιήσει αντισημιτικά συνθήματα, γι' αυτό αποφάσισαν να αναλάβουν δράση το Σάββατο. Το πανεπιστήμιο είπε ότι η διαδήλωση ξεκίνησε ως φοιτητική διαμαρτυρία, αλλά ότι και ξένοι είχαν συμμετάσχει σε αυτήν. Πολλοί διαδηλωτές προσπάθησαν να αποστασιοποιηθούν από τα αντισημιτικά επεισόδια και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν κατηγορήσει εξωτερικούς ταραχοποιούς. Λένε ότι πολλοί Εβραίοι φοιτητές έχουν συμμετάσχει στις διαδηλώσεις και ότι το επίκεντρο πρέπει να είναι ο αριθμός των νεκρών αμάχων στη Γάζα.
Καθώς οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ιδρυμάτων και φοιτητών συνεχίζονται, πολλοί διαδηλωτές - και οι εξωτερικοί υποστηρικτές τους - είναι πεπεισμένοι ότι αυτό που βλέπουν ως βαριές αστυνομικές τακτικές θα συμβάλλει ώστε να συνεχιστεί το κίνημα.
«Πρόκειται για ένα κίνημα που ξεκίνησε με μόνο 70 φοιτητές», δήλωσε στο BBC ο εκπρόσωπος της Μινεσότα, Ιλχάν Ομάρ, ένας Δημοκρατικός που επικρίνει έντονα την πολιτική της κυβέρνησης Μπάιντεν στη Γάζα, επισκεπτόμενος τo Columbia αυτήν την εβδομάδα.
Διαδηλωτής στο USC πιστεύει ότι το Columbia ήταν μόνο η αρχή ενός ευρύτερου κινήματος. «Νομίζω ότι πολλά πανεπιστήμια σε εθνικό επίπεδο θα αρχίσουν να κάνουν αυτά τα camps. Η αστυνομία κλιμάκωσε την κατάσταση». Για ορισμένους παρατηρητές, οι διαδηλώσεις είναι η συνέχεια κατά της εμπλοκής των ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ.
Την ίδια ώρα το κύμα διαμαρτυριών προσθέτει επίσης μια πολιτικά πιεστική περίοδο για τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος έχει επικριθεί από ορισμένους για την υποστήριξη της χώρας του στο Ισραήλ, καθώς κάνει εκστρατεία για επανεκλογή στην προεδρία.
Ορισμένοι Δημοκρατικοί φοβούνται ότι χιλιάδες διαδηλωτές θα βρεθούν στο εθνικό συνέδριο του καλοκαιριού στο Σικάγο, όπου το κόμμα θα τον αναδείξει επίσημα ως προεδρικό υποψήφιο. Σημειώνεται ότι η συνέλευση του 1968, επίσης στο Σικάγο, επισκιάστηκε από τις διαδηλώσεις του πολέμου στο Βιετνάμ.