Το καρπούζι, το κλασικό και αγαπημένο καλοκαιρινό φρούτο, έχει κερδίσει τα social media, και έχει γίνει σύμβολο αλληλεγγύης στον Παλαιστινιακό λαό.
Το καρπούζι έχει αναρτηθεί σε χιλιάδες post στα social media μετά την εισβολή των μαχητών της Χαμάς στα ισραηλινά κιμπούτς και τον πόλεμο που ξεκίνησε το Ισραήλ σε Γάζα και Ράφα. Αλλά πώς συνδέεται το καρπούζι με την Παλαιστίνη και πώς με τη Eurovision;
Η ιστορία του παλαιστινιακού καρπουζιού
Η χρήση του καρπουζιού ως σύμβολο της παλαιστίνης δεν είναι κάτι καινούριο. Πρωτοεμφανίστηκε κατά τον πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967, όταν το Ισραήλ πήρε τον έλεγχο της Δυτικής Όχθης και της Γάζας και προσάρτησε τα δυτικά Ιεροσόλυμα. Τότε η ισραηλινή κυβέρνηση είχε ποινικοποιήσει τη χρήση της παλαιστινιακής σημαίας στη Γάζα και την Δυτική Όχθη.
Για να παρακάμψουν την απαγόρευση, οι Παλαιστίνιοι άρχισαν να χρησιμοποιούν το καρπούζι ως σύμβολο, γιατί όταν κοπεί τα χρώματά του έχουν τα ίδια χρώνατα με εκείνα της παλαιστινιακής σημαίας: δηλαδή κόκκινο, μαύρο, πράσινο και λευκό. Η ισραηλινή κυβέρνηση δεν κατέστρεψε μόνο τη σημαία ωστόσο. Ο καλλιτέχνης Sliman Mansour είπε στο The National το 2021 ότι Ισραηλινοί αξιωματούχοι έκλεισαν το 1980 μια έκθεση στην Γκαλερί 79 στη Ραμάλα, με έργα του ίδιου και άλλων καλλιτεχνών, συμπεριλαμβανομένων των Nabil Anani και Issam Badrl.
«Μας είπαν ότι απαγορεύεται η ζωγραφική της παλαιστινιακής σημαίας, αλλά και τα χρώματά της. Έτσι ο Issam Badrl είπε: «Κι αν έφτιαχνα ένα λουλούδι από κόκκινο, πράσινο, μαύρο και άσπρο;». O αξιωματικός απάντησε εξοργισμένος «Θα κατασχεθεί. Ακόμα κι αν βάψετε ένα καρπούζι, θα κατασχεθεί».
Το Ισραήλ ήρε την απαγόρευση της Παλαιστινιακής σημαίας το 1993 ως μέρος της Συμφωνίας του Όσλο, που συνεπαγόταν την αμοιβαία αναγνώριση από το Ισραήλ και την Παλαιστινιακή Αρχή και ήταν οι πρώτες επίσημες συμφωνίες που προσπάθησαν να επιλύσουν τη μακροχρόνια ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση.
Η σημαία έγινε αποδεκτή ως αντιπροσωπευτική της Παλαιστινιακής Αρχής, η οποία θα διοικούσε τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη. Το καρπούζι ως σύμβολο της παλαιστινιακής αλληλεγγύης επανεμφανίστηκε το 2021, μετά από απόφαση του ισραηλινού δικαστηρίου ότι οι παλαιστινιακές οικογένειες που εδρεύουν στη συνοικία Sheikh Jarrah στην Ανατολική Ιερουσαλήμ θα εκδιώκονταν από τα σπίτια τους για να ανοίξουν χώρο για τους εποίκους.
Το καρπούζι ως σύμβολο σήμερα
Τον Ιανουάριο ο υπουργός εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ, Itamar Ben-Gvir διέταξε την αστυνομία να κατάσχει παλαιστινιακές σημαίες. Αυτό ακολούθησε νόμο που είχε ψηφιστεί τον περασμένο Ιούνιο, ο οποίος απαγόρευε στους ανθρώπους να αναρτούν τη σημαία σε κρατικά χορηγούμενα ιδρύματα, μεταξύ αυτών και σε πανεπιστήμια. Το νομοσχέδιο πέρασε αρχικά αλλά στη συνέχεια έπεσε η κυβέρνηση.
Τον Ιούνιο, ο ο αραβοισραηλινός οργανισμός Zazim, ξεκίνησε μία καμπάνια για την προστασία και την διασφάλιση ότι δεν θα ακολουθήσουν συλλήψεις και κατασχέσεις παλαιστινιακών σημαιών. Εικόνες καρπουζιών επικολλήθηκαν σε 16 ταξί που λειτουργούσαν στο Τελ Αβίβ, με το συνοδευτικό κείμενο να έγραφε: «Αυτή δεν είναι παλαιστινιακή σημαία».
«Το μήνυμά μας προς την κυβέρνηση είναι σαφές: θα βρίσκουμε πάντα έναν τρόπο να παρακάμπτουμε κάθε παράλογη απαγόρευση και δεν θα σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε για την ελευθερία της έκφρασης και τη δημοκρατία», δήλωσε η διευθύντρια του Zazim, Raluca Ganea. «Αν θέλετε να μας σταματήσετε, θα βρούμε άλλον τρόπο να εκφραστούμε» είπαν οι Παλαιστίνιοι.
Πώς εμπλέκεται η Eurovision
Πλέον το ίντερνετ έχει γεμίσει από εικονογραφημένες εικόνες, emoji και άλλους τυπογραφικούς κώδικες, που σηματοδοτούν πολιτική διαφωνία.
Το emoji καρπούζι είναι το τελευταίο παράδειγμα. Τα καρπούζια αποτελούν από καιρό βασικό φαγητό στην περιοχή, με ορισμένα πιάτα, όπως μια δημοφιλής σαλάτα στη νότια Γάζα, που προέρχονται από αραβικές φυλές Βεδουίνων.
Όλο και περισσότερο, νεαροί ακτιβιστές υιοθετούν το emoji καρπούζι καλούν σε κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. H Eurovision είναι ένας διαγωνισμός μουσικής που θέλει να προβάλλεται ως απολιτίκ και απαγορεύει κάθε πολιτική έκφραση και χροιά. Έτσι ο μόνος τρόπος να περάσει κάποιος την αντίδρασή του για το έγκλημα που τελείται στην Παλαιστίνη, είναι το καρπούζι.
Το emoji μπορεί να συγχέει τους αλγόριθμους που σύμφωνα με τους υποστηρικτές της κίνησηα, ότι οι εταιρείες τεχνολογίας αναπτύσσουν για να καταστείλουν δημοσιεύσεις με λέξεις-κλειδιά όπως «Γάζα» ή «Παλαιστίνιος».
Το York με έδρα το Βερολίνο έχει αναλύσει τις πολιτικές της Meta. Ενώ η «σκιώδης απαγόρευση» ή η περιορισμένη ορατότητα ορισμένων αναρτήσεων μπορεί να είναι δύσκολο να διακριθεί, οργανώσεις υπεράσπισης και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που μελετούν τα ψηφιακά δικαιώματα στη Μέση Ανατολή λένε ότι έχουν παρακολουθήσει έντονες προκαταλήψεις, ειδικά στις πλατφόρμες της Meta, Facebook και Instagram.
Η Meta δεν έχει πει πολλά άμεσα για αυτό, αλλά επικαλείται μια δήλωση που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο. «Η λογοκρισία είναι κάπως προφανής» στο Instagram, είπε το York. Στα μέσα Οκτωβρίου, οι άνθρωποι άρχισαν να παρατηρούν ότι αν έγραφε κάποιος στο Instagram «Παλαιστίνη» στα αγγλικά μαζί με το emoji της παλαιστινιακής σημαίας και «Δόξα τον Θεό» στα αραβικά, η εφαρμογή μετέφραζε το κείμενο σε «Τρομοκράτης». Η Meta αναγκάστηκε σε δημόσια συγγνώμη. Και κάπως έτσι το καρπούζι έγινε η έκφραση της αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη και στα social media.
Αλλά το καρπούζι δεν είναι το μόνο σύμβολο. Άλλα σημάδια παγκόσμιας παλαιστινιακής αλληλεγγύης περιλαμβάνουν κλειδιά, κουτάλια, ελιές, περιστέρια, παπαρούνες και το κασκόλ keffiyeh.