1. Κεντρικό διακύβευμα
Σε κάθε εκλογική αναμέτρηση τα πολιτικά κόμματα προσπαθούν να επιβάλλουν ένα ή περισσότερα κεντρικά διακυβεύματα γύρω από τα οποία εξελίσσεται και περιστρέφεται η προεκλογική συζήτηση. Μέχρι στιγμής το κεντρικό ζητούμενο το έχει θέσει ο πρωθυπουργός και δεν είναι άλλο από την επαναεπιβεβαίωση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς την κυβέρνηση η οποία εγγυάται τη σταθερότητα της χώρας. Με αυτό τον τρόπο η ΝΔ επιχειρεί να περιορίσει το φαινόμενο της χαλαρής ψήφου και να δώσει ισχυρά πολιτικά χαρακτηριστικά στη μάχη των ευρωεκλογών. Η προσέγγιση αυτή εμπεριέχει ωστόσο ρίσκο αφού στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί ο στόχος του 30% plus τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα αρχίσουν να κάνουν λόγω για μία αδύναμη κυβέρνηση ζητώντας πρόωρη προσφυγή σε εθνική κάλπη.
2. Αποχή: μη μετρήσιμο δημοσκοπικό μέγεθος για το οποίο δεν έχουμε πρόσφατα ιστορικά δεδομένα καθώς οι τελευταίες ευρωεκλογές του 2014 και 2019 διεξήχθησαν ταυτόχρονα με τις αυτοδιοικητικές και ως εκ τούτου δεν μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα. Η επερχόμενη ευρωκάλπη είναι η πρώτη αυτοτελής μετά τον Ιούνιο του 2009. Ο γενικός κανόνας είναι ότι όταν οι ευρωεκλογές ακολουθούν σε μικρή χρονική απόσταση από τις βουλευτικές το ποσοστό συμμετοχής είναι σαφώς μειωμένο. Ακόμα πιο σημαντικό στοιχείο είναι η κομματική προέλευση της αποχής ή αν αυτή θα είναι αναλογικά κατανεμημένη για όλους τους σχηματισμούς
3. Ψήφος διαμαρτυρίας - χαλαρή ψήφος
Στις ευρωεκλογές του 2019 τα κόμματα που έμειναν εκτός της κατανομής εδρών ανήλθαν στο 20% ενώ στην τελευταία εθνική κάλπη το ποσοστό της μη αντιπροσωπευόμενης κοινοβουλευτικής ψήφου περιορίστηκε στο 6%. Το αυξημένο παράβολο συμμετοχής δεν φάνηκε να πτοεί τους μικρότερους σχηματισμούς αφού συνολικά 46 κόμματα και συνασπισμοί έχουν υποβάλει αίτηση στην εισαγγελία του Αρείου Πάγου για να λάβουν μέρος στις εκλογές της 9ης Ιουνίου. Η ψήφος διαμαρτυρίας παραδοσιακά κατευθύνεται στην κυβέρνηση το θετικό ωστόσο για τη ΝΔ σε αυτή τη φάση είναι ότι με βάση τα δημοσκοπικά δεδομένα η ψήφος αυτή διαχέεται και δεν κατευθύνεται μαζικά προς ένα συγκεκριμένο πολιτικό φορέα.
4.Ευρωπαϊκή ατζέντα
Με βάση τις έως τώρα δημοσκοπήσεις που έχουν διεξαχθεί στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαπιστώνεται σε πολλές από αυτές μια θεαματική άνοδο της λαϊκιστικής και ευρωσκεπτικιστικής δεξιάς. Όλες σχεδόν οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στην άνοδο τόσο της ομάδας Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID) όσο και των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR). Ειδικά το ID συγκεντρώνει πολύ σοβαρές πιθανότητες να είναι η τρίτη πολιτική δύναμη σηματοδοτώντας εμφατικά την ακροδεξιά στροφή της Ευρώπης. Στον αντίποδα τα κόμματα αριστερότερα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού κόμματος παρουσιάζονται αποδυναμωμένα με τους Πράσινους να κινδυνεύουν με σημαντικές απώλειες και την Αριστερά να εμφανίζεται καθηλωμένη σε χαμηλά ποσοστά. Μια πιθανή συμμαχία των Συντηρητικών / Μεταρρυθμιστών (ECR) με τους ακραίους του ID είναι πιθανό να τους καταστήσει δεύτερη δύναμη στο Ευρωκοινοβούλιο εκτοπίζοντας τους Σοσιαλιστές και ανατρέποντας τους συσχετισμούς στα Ευρωπαϊκά όργανα.
Με την προοπτική επιτυχίας των υπερδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα είναι πολύ πιθανό τόσο τα δεξιά αλλά σε κάποιο βαθμό και τα αριστερά κόμματα να μετακινήσουν τις θέσεις τους προσεγγίζοντας αυτές των ακροδεξιών ανταγωνιστών τους έτσι ώστε να δελεάσουν ή να συγκροτήσουν ψηφοφόρους των οποίων το έλλειμμα κομματικής ταύτισης τους καθιστά επιρρεπής σε πιο λαϊκιστικές και δημοφιλείς απόψεις που βρίσκουν γόνιμο έδαφος και αναπτύσσονται κυρίως στο οικοσύστημα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
5. Πολιτική φυσιογνωμία του νέου ΣΥΡΙΖΑ
Ο ΣΥΡΙΖΑ του κ. Κασσελάκη αποτελεί επί της ουσίας ένα νέο κόμμα που μέρα με τη μέρα θυμίζει όλο και λιγότερο αυτό που άφησε ο Α. Τσίπρας. Τα κόμματα στην Ελλάδα είχαν ανέκαθεν ένα ισχυρό προσωποπαγή χαρακτήρα και η κάθε αλλαγή ηγεσίας προσέδιδε διαφορετικής έντασης στοιχεία τόσο στο πολιτικό όσο και στο επίπεδο της επικοινωνίας. Η περίπτωση του κ. Κασσελάκη όμως είναι εντελώς ξεχωριστή καθώς το βάθος των αλλαγών που συντελούνται αυτή τη στιγμή στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι τέτοιο που επαναπροσδιορίζει την πολιτική φυσιογνωμία, τον ιδεολογικό προσανατολισμό, το αξιακό πλαίσιο και το παραδοσιακό θεωρητικό υπόβαθρο της ανανεωτικής αριστεράς.
Ο κ. Κασσελάκης επαναλανσάρει το ΣΥΡΙΖΑ με τον ίδιο ως βασικό πολιτικό προϊόν και φορέα μιας νέας ευρύχωρης αντίληψης που φιλοδοξεί να στεγάσει όλους όσους δυσανασχετούν με τη Μητσοτακική ηγεμονία.
(Ο Αντώνης Παπαργύρης είναι Διευθυντής ερευνών GPO -Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Τα Νέα" του Σαββατοκύριακου)