Πρόκειται για το τέταρτο τέτοιο παγκόσμιο γεγονός που έχει καταγραφεί και αναμένεται να επηρεάσει περισσότερους υφάλους από οποιοδήποτε άλλο. Η λεύκανση των κοραλλιών δεν είναι άλλο από μία αντίδραση στο θερμικό στρες που προκαλείται όταν αυτά παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα σε νερά θερμότερα από το φυσιολογικό Η λεύκανση συμβαίνει όταν τα κοράλλια πιέζονται τόσο πολύ που χάνουν τα συμβιωτικά φύκια που χρειάζονται για να επιβιώσουν. Τα λευκασμένα κοράλλια μπορούν να ανακάμψουν, αλλά αν το νερό που τα περιβάλλει είναι πολύ ζεστό για πάρα πολύ καιρό, πεθαίνουν.
Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι είναι ζωτικά οικοσυστήματα, ασβεστολιθικά λίκνα θαλάσσιας ζωής που εκτρέφουν, σύμφωνα με εκτιμήσεις το 1/4 των ειδών των ωκεανών σε κάποιο σημείο του κύκλου ζωής τους, υποστηρίζοντας ψάρια που παρέχουν πρωτεΐνη σε εκατομμύρια ανθρώπους και προστατεύοντας τις ακτές από τις καταιγίδες.
Η οικονομική αξία των κοραλλιογενών υφάλων του κόσμου έχει υπολογιστεί σε 2,7 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Όμως, τον τελευταίο χρόνο, οι θερμοκρασίες των ωκεανών ήταν εκτός των προβλεπόμενων. «Αυτό είναι τρομακτικό, επειδή οι κοραλλιογενείς ύφαλοι είναι τόσο σημαντικοί", δήλωσε στη The New York Times ο Derek Manzello, συντονιστής του προγράμματος Coral Reef Watch της αμερικανικής NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration), η οποία παρακολουθεί και προβλέπει γεγονότα λεύκανσης.
Μέχρι στιγμής, ένας σημαντικός θάνατος κοραλλιών έχει επιβεβαιωθεί γύρω από τη Φλόριντα και την Καραϊβική, αλλά οι επιστήμονες λένε ότι είναι πολύ νωρίς για να εκτιμηθεί η έκταση της θνησιμότητάς τους σε παγκόσμιο επίπεδο.
Για να προσδιορίσουν τις διαστάσεις ενός παγκόσμιου γεγονότος λεύκανσης, η NOAA και μια ομάδα παγκόσμιων εταίρων, όπως η Διεθνής Πρωτοβουλία Κοραλλιογενών Ύφαλων, χρησιμοποιούν έναν συνδυασμό θερμοκρασιών στην επιφάνεια της θάλασσας και στοιχεία από υφάλους. Σύμφωνα με τα κριτήριά τους, και οι τρεις ωκεάνιες λεκάνες που φιλοξενούν κοραλλιογενείς υφάλους (Ειρηνικός, Ινδικός και Ατλαντικός) θα υποστούν λεύκανση εντός 365 ημερών και τουλάχιστον το 12% των υφάλων σε κάθε λεκάνη θα εκτεθεί σε θερμοκρασίες που προκαλούν λεύκανση.
Επί του παρόντος, περισσότερο από το 54% των περιοχών των κοραλλιών παγκοσμίως έχει βιώσει θερμικό στρες σε επίπεδο λεύκανσης το περασμένο έτος και αυτός ο αριθμός αυξάνεται περίπου 1% την εβδομάδα, είπε στη The New York Times ο Manzello, προσθέτοντας ότι μέσα σε μία ή δύο εβδομάδες, «είναι πιθανό να συμβεί το πιο εκτεταμένο παγκόσμιο γεγονός λεύκανσης που έχει καταγραφεί».
Καθένα από τα τρία προηγούμενα παγκόσμια γεγονότα λεύκανσης ήταν χειρότερο από το προηγούμενο. Κατά το πρώτο, το 1998, το 20% των περιοχών των υφάλων του κόσμου υπέστη θερμική καταπόνηση σε επίπεδο λεύκανσης, το 2010 ανέβηκε στο 35% και στο τρίτο που διήρκησε από το 2014 έως το 2017 επηρεάστηκε το 56% των υφάλων.
Το τρέχον γεγονός αναμένεται να είναι μικρότερης διάρκειας, είπε ο Manzello, επειδή το El Nino, ένα φυσικό κλίμα που σχετίζεται με θερμότερους ωκεανούς, εξασθενεί και οι μετεωρολόγοι προβλέπουν μια πιο δροσερή περίοδο La Nina μέχρι το τέλος του έτους.
Η λεύκανση έχει επιβεβαιωθεί σε 54 χώρες, εδάφη και τοπικές οικονομίες, όπως η Φλόριντα, η Σαουδική Αραβία και τα Φίτζι. Ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος στην Αυστραλία υφίσταται αυτό που φαίνεται να είναι το πιο σοβαρό συμβάν λεύκανσης. Η πιο πρόσφατη επιβεβαίωση της εκτεταμένης λεύκανσης προήλθε από τον δυτικό Ινδικό Ωκεανό, συμπεριλαμβανομένης της Τανζανίας, της Κένυας, του Μαυρικίου, των Σεϋχελλών και της περιοχής στα ανοιχτά της δυτικής ακτής της Ινδονησίας.
Οι επιστήμονες εξακολουθούν να μαθαίνουν για την ικανότητα των κοραλλιών να προσαρμόζονται στην κλιματική αλλαγή. Γίνονται προσπάθειες για την αναπαραγωγή κοραλλιών που ανέχονται υψηλότερες θερμοκρασίες. Σε μερικά μέρη, συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας και της Ιαπωνίας, τα κοράλλια φαίνεται να μεταναστεύουν προς τους πόλους, αρχίζοντας να καταλαμβάνουν νέα μέρη. Ωστόσο, οι επιστήμονες λένε ότι διάφοροι παράγοντες, όπως το πόσο φως διεισδύει στο νερό και η τοπογραφία του πυθμένα της θάλασσας, καθιστούν μια τέτοια μετανάστευση περιορισμένη ή απίθανη σε μεγάλο μέρος του κόσμου. Επιπλέον, υπάρχει το πρόβλημα της οξίνισης των ωκεανών. Καθώς το θαλασσινό νερό απορροφά το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, γίνεται πιο όξινο, καθιστώντας πιο δύσκολο για τα κοράλλια να χτίσουν και να διατηρήσουν υφάλους.
Ο Hoegh-Guldberg, ο οποίος έχει μελετήσει τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στους κοραλλιογενείς υφάλους για περισσότερες από τρεις δεκαετίες και που ήταν συγγραφέας μιας έκθεσης του 2018 από τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή έχει διαπιστώσει ότι ο κόσμος θα έχανε τη συντριπτική πλειοψηφία των κοραλλιογενών υφάλων του στο 1,5 βαθμούς Κελσίου και σχεδόν όλους στους 2 βαθμούς. Οι τρέχουσες δεσμεύσεις των εθνών βάζουν τη Γη σε τροχιά για περίπου 2,5 βαθμούς (!) μέχρι το 2100. Ωστόσο, δε χάνει την ελπίδα του.