Στα «άγνωστα» Ρωμέικα είναι αφιερωμένο σημερινό δημοσίευμα του Guardian, με αφορμή την πρωτοβουλία «Crowdsourcing Romeyka» της ερευνήτριας Ιωάννας Σιταρίδου.
Στόχος της ερευνήτριας είναι να υπάρξει μια «τελευταία ευκαιρία» για την καταγραφή των μοναδικών γλωσσικών δομών της διαλέκτου πριν να είναι πολύ αργά - για αυτό και καλεί τους φυσικούς ομιλητές σε όλο τον κόσμο να ανεβάσουν μια ηχογράφησή τους να μιλούν στη γλώσσα.
«Υπάρχει μια πολύ σημαντική διασπορά, της οποίας τα μέλη μπορεί πλέον να μην έχουν κοινή θρησκεία και εθνική ταυτότητα, ωστόσο εξακολουθούν να μοιράζονται τόσα πολλά», τονίζει.
Σημειώνεται πως ο ακριβής αριθμός των ομιλητών της συγκεκριμένης διαλέκτου είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ποσοτικά. Τα Ρωμέικα άλλωστε δεν έχουν γραπτή μορφή, αλλά έχουν επιβιώσει αποκλειστικά προφορικά στα ορεινά χωριά γύρω από την Τραπεζούντα, κοντά στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας.
Με τους εναπομείναντες ομιλητές της να γερνούν, η διάλεκτος απειλείται πλέον με εξαφάνιση.
Μελετώντας τα Ρωμέικα, η Ιωάννα Σιταρίδου διαπίστωσε ότι αντί να έχουν εξελιχθεί από τη σύγχρονη ελληνική γλώσσα, προέρχεται μάλλον από την ελληνιστική μορφή της γλώσσας που χρησιμοποιούσαν αιώνες προ Χριστού, ενώ μοιράζεται ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά με την αρχαία ελληνική.
Ένα παράδειγμα είναι ο αόριστος τύπος ρημάτων, που στα Ρωμέικα εξακολουθεί να χρησιμοποιεί τη μορφή που βρίσκεται στα Αρχαία Ελληνικά.
Αυτή η δομή - απαρχαιωμένη σε όλες τις άλλες ελληνικές ποικιλίες από τους πρώιμους μεσαιωνικούς χρόνους - αποδεικνύει όπως σημειώνει η γλωσσολόγος πως «τα Ρωμέικα είναι αδερφή, παρά κόρη, της νέας ελληνικής» - ένα εύρημα που διαταράσσει τον ισχυρισμό ότι τα νέα ελληνικά είναι μια «απομονωμένη» γλώσσα.
Παλαίοτερο βίντεο με την Ιωάννα Σιταρίδου να μιλά για τα Ρωμέικα