Τα τελευταία χρόνια, η Κίνα και οι ΗΠΑ έχουν εμπλακεί σε έναν άνευ προηγουμένου ανταγωνισμό στις αναδυόμενες τεχνολογίες (Emerging Technologies, ETs), στο πλαίσιο της αυξημένης παρουσίας και μεταβαλλόμενης θέσης της Κίνας στο διεθνές σύστημα.
Οι εξελίξεις στον κβαντικό υπολογισμό, στο Διαδίκτυο των πραγμάτων και στα big data έχουν μετασχηματίσει την παγκόσμια τάξη και έχουν οδηγήσει σε νέες συμμαχίες και δυναμικές, δείχνει η μελέτη, της δρος Μαρίας Παπαγεωργίου από το Πανεπιστήμιο του Έξετερ και των Muhammed Can και Alena Vieira από το Πανεπιστήμιο του Minho, η οποία δημοσιεύεται στο περιοδικό Chinese Political Science Review.
Ο έλεγχος επί των αναδυόμενων τεχνολογιών δεν περιορίζεται πλέον στον ιδιωτικό τομέα, αφού αυτές έχουν γίνει «το νέο στρατηγικό επίκεντρο εθνικής ασφάλειας του 21ου αιώνα». Αυτή η αυξημένη ευαισθησία προς τις αναδυόμενες τεχνολογίες προκύπτει κυρίως από τις απρόβλεπτες επιπτώσεις που έχουν στην εθνική ασφάλεια, καθώς και από την πιθανή επιρροή τους στη μετατόπιση της Ισορροπίας Δυνάμεων λόγω των οικονομικών και στρατιωτικών πλεονεκτημάτων που παρέχουν
Η δημιουργία νέων συμμαχιών έχει καταστεί επιτακτική ανάγκη για τις ΗΠΑ, επειδή η χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις μεμονωμένες προκλήσεις που θέτει η Κίνα, όπως την κοινή χρήση ευαίσθητων προηγμένων τεχνολογιών με εφαρμογές στην εθνική ασφάλεια και στην πολιτική και στρατιωτική τεχνολογία.
Αξιολογημένες παράλληλα με τις διεθνείς οικονομικές, γεωπολιτικές και στρατιωτικές εξελίξεις, και παρά τους όποιους περιορισμούς, οι τεχνολογικές εξελίξεις της Κίνας έχουν οδηγήσει σε μια ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι επιδιώκει να αμφισβητήσει την παγκόσμια ηγεμονία των Ηνωμένων Πολιτειών. Ως αποτέλεσμα, η Κίνα έχει θεωρηθεί στρατηγικός ανταγωνιστής των ΗΠΑ και μια αυξανόμενη απειλή για την Αμερική και για άλλες χώρες, μια πεποίθηση που ενισχύθηκε κατά την διακυβέρνηση Τράμπ και συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Μπάιντεν. Ο αυξημένος ανταγωνισμός που προέκυψε, αντικατοπτρίζεται στις συζητήσεις για τον νέο «Tech Cold War» και της «AI Arms Race» που χαρακτηρίζει τη σχέση μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τη θεωρία της ισορροπίας απειλής (Balance of Threat) για να εξετάσουν τη μεταβαλλόμενη συνολική ισχύ της Κίνας και τις επιθετικές της δυνατότητες και προθέσεις. Συγκεκριμένα, χρησιμοποίησαν δεδομένα που συλλέχθηκαν μεταξύ του 2017 και του 2023 και ανέλυσαν στρατηγικές αποφάσεις, όπως οι απαγορεύσεις και οι έλεγχοι εξαγωγών που απευθύνονται σε εταιρείες της Κίνας και η ευθυγράμμιση των δυτικών κρατών απέναντι στην Κίνα, που διαρκώς μεταβάλλεται.
«Η αυξανόμενη ισχύς και η επέκταση της Κίνας στις αναδυόμενες τεχνολογίες είναι το κλειδί για την ώθηση των παγκόσμιων αλλαγών στην τεχνολογία και το γεωπολιτικό τοπίο. Και ενώ οι σκέψεις για τις συμμαχίες μπορεί να μην είναι τόσο ξεκάθαρες όσο στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, η δυναμική εξισορρόπησης των δυνάμεων διεθνώς απασχολεί», λέει η δρ Παπαγεωργίου σε σχετικό δελτίο τύπου.
Δεδομένου ότι οι αναδυόμενες τεχνολογίες έχουν χαρακτηριστεί ως κρίσιμο όριο για την εθνική ασφάλεια και ανάπτυξη, αρκετοί μελετητές έχουν εξετάσει πώς οι εξελίξεις της Κίνας έχουν εγείρει ανησυχίες και μεταξύ άλλων χωρών εκτός των ΗΠΑ, με την Κίνα να εκλαμβάνεται ως τεχνολογική απειλή και υπαρξιακή πρόκληση για τον δυτικό τρόπο ζωής.
Η μελέτη δείχνει ότι τα δυτικά κράτη έχουν υπονομεύσει την ισχύ της Κίνας μέσω διπλωματικών προσπαθειών, απαγορεύσεων και περιορισμών, διασφαλίζοντας το μονοπώλιο στην κρίσιμης σημασίας παραγωγή ημιαγωγών. Έχουν επίσης συνάψει συμμαχίες για να αποκλείουν ή να στοχεύουν την Κίνα αξιοποιώντας το εκτεταμένο δίκτυό τους. Πολλοί ήταν ήδη σύμμαχοι, επομένως όλες οι ρυθμίσεις που προκύπτουν εκ νέου προσθέτουν ένα άλλο επίπεδο στην ήδη υπάρχουσα συμμαχία.
Υπάρχουν επίσης και νέες ρυθμίσεις που αποκλείουν την Κίνα καθώς και διπλωματικός συντονισμός με στόχο την υπονόμευσή της που δεν περιλαμβάνει πάντα τις ΗΠΑ, όπως π.χ. συμφωνίες μεταξύ Γερμανίας και Ταϊβάν.
Η έρευνα δείχνει ότι η γεωγραφική επέκταση των Κινέζων κατασκευαστών και προμηθευτών θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα σημαντικό πλεονέκτημα έναντι άλλων ανταγωνιστών. Αυτές οι διασυνοριακές συγχωνεύσεις και εξαγορές έχουν εγείρει ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια των κρατών. Η Κίνα έχει αναπτύξει πολλά συστήματα που θα μπορούσαν να διεισδύσουν στην άμυνα των ΗΠΑ, ενώ εκστρατείες παραπληροφόρησης μεγεθύνουν τις απειλητικές προθέσεις της χώρα.
Οι ΗΠΑ ωστόσο, έχουν κατηγορήσει κινεζικές εταιρείες για κλοπή ή κατάχρηση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας αμερικανικών εταιρειών. Οι έλεγχοι και οι απαγορεύσεις εξαγωγών διαδραματίζουν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στις προσπάθειες της κυβέρνησης των ΗΠΑ να απαγορεύσει την πρόσβαση της Κίνας σε κρίσιμες τεχνολογίες. Έχει επίσης πιέσει τους συμμάχους της να υιοθετήσουν ελέγχους εξαγωγών και απαγορεύσεις γύρω από ευαίσθητες τεχνολογίες.
Πρωτοβουλίες όπως η συνεργασία US–Japan–ROK (ΗΠΑ-Ιαπωνία-Κορέα) σε τομείς όπως η έρευνα και ανάπτυξη και η ασφάλεια της εφοδιαστικής αλυσίδας δείχνουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους υποστηρίζουν ενεργά οι μεν τους δε στην τεχνολογία και ενισχύουν την ασφάλεια της εφοδιαστικής αλυσίδας. Ωστόσο, η μελέτη καταλήγει ότι οι αναδυόμενες τεχνολογίες θα καθορίσουν την ισορροπία δυνάμεων με πιθανές επιπτώσεις στην πόλωση του διεθνούς συστήματος.